Trong bối cảnh các vụ cháy nổ vẫn liên tục xảy ra và gây thiệt hại nặng nề cả về người và tài sản, công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của các cơ quan, doanh nghiệp và khu dân cư. Việc huấn luyện nghiệp vụ PCCC không còn chỉ mang tính hình thức mà đã được pháp luật quy định chặt chẽ. Đặc biệt, bước sang năm 2025, các quy định mới về huấn luyện nghiệp vụ PCCC đã được cập nhật, nhằm nâng cao tính thực tiễn và hiệu quả của công tác này trong thực tế.
Thay đổi trọng tâm trong huấn luyện PCCC
So với những năm trước, quy định mới năm 2025 tập trung hơn vào kỹ năng thực hành, phản ứng nhanh và khả năng ứng phó tại chỗ thay vì chỉ đào tạo lý thuyết suông. Điều này xuất phát từ thực tế rằng phần lớn các vụ cháy ban đầu đều có thể được kiểm soát nếu lực lượng tại chỗ biết cách xử lý đúng và kịp thời.
Một trong những điểm đáng chú ý của quy định mới là:
-
Bổ sung hình thức huấn luyện định kỳ bắt buộc 1 năm/lần đối với tất cả các đối tượng, kể cả người lao động phổ thông tại doanh nghiệp.
-
Áp dụng công nghệ mô phỏng 3D và thực hành trên thiết bị thực tế, giúp học viên tiếp cận sát với tình huống có thể xảy ra.
-
Tăng thời lượng thực hành lên ít nhất 60% thời gian huấn luyện, thay vì chỉ 30-40% như trước.
Các đối tượng bắt buộc tham gia huấn luyện
Theo quy định mới ban hành trong Thông tư hướng dẫn của Bộ Công an, các nhóm đối tượng sau bắt buộc phải tham gia huấn luyện nghiệp vụ PCCC:
-
Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp
-
Cán bộ phụ trách công tác an toàn – PCCC
-
Toàn bộ nhân sự làm việc tại nơi có nguy cơ cháy nổ cao như: kho xưởng, bãi xe, chung cư cao tầng, khách sạn, quán karaoke, trung tâm thương mại…
-
Lực lượng PCCC cơ sở và bán chuyên trách
Nội dung huấn luyện cập nhật theo hướng thực tế
Nội dung khóa học được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc gia và được thiết kế bám sát thực tiễn. Các chương trình được chia thành nhiều cấp độ, phù hợp với từng nhóm đối tượng, với những nội dung chính:
-
Nhận diện nguy cơ cháy, nổ tại chỗ làm việc và khu vực cư trú
-
Cách sử dụng bình chữa cháy, hệ thống chữa cháy tự động, lăng vòi, máy bơm PCCC
-
Cách tổ chức thoát hiểm an toàn cho người trong khu vực nguy hiểm
-
Sơ đồ tổ chức và phối hợp khi có sự cố cháy xảy ra
-
Phối hợp với lực lượng PCCC chuyên nghiệp
Ngoài ra, các khóa học cũng tích hợp kỹ năng truyền thông, kêu gọi hỗ trợ, nhằm giúp người huấn luyện biết cách xử lý đám đông hoặc ổn định tâm lý trong tình huống khẩn cấp.
Thời lượng và hình thức huấn luyện linh hoạt
Quy định năm 2025 cho phép tổ chức huấn luyện PCCC theo hai hình thức: trực tiếp và trực tuyến kết hợp. Tuy nhiên, phần thực hành vẫn bắt buộc phải diễn ra tại cơ sở được cấp phép, đảm bảo điều kiện an toàn. Thời gian khóa học thường kéo dài:
-
Cấp cơ sở (cho công nhân, nhân viên, người dân): 8–12 giờ học
-
Cấp nâng cao (cho người phụ trách an toàn, quản lý): 16–24 giờ học
Tất cả các học viên sau khi hoàn thành khóa học sẽ được cấp Giấy chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ PCCC, có thời hạn 1 năm và được công nhận toàn quốc.
Trách nhiệm của doanh nghiệp và tổ chức
Theo quy định mới, người đứng đầu doanh nghiệp, tổ chức có trách nhiệm:
-
Tổ chức huấn luyện PCCC định kỳ theo đúng thời gian
-
Báo cáo danh sách người đã tham gia khóa huấn luyện cho cơ quan chức năng
-
Bố trí đủ lực lượng, phương tiện và tài chính cho công tác PCCC nội bộ
Việc không tuân thủ có thể bị xử phạt hành chính lên tới 50 triệu đồng/lần vi phạm, hoặc đình chỉ hoạt động tạm thời đối với cơ sở có nguy cơ cháy nổ cao mà không tổ chức huấn luyện đầy đủ.
Ứng dụng thực tế của nghiệp vụ PCCC sau huấn luyện
Sau khi được huấn luyện, các cá nhân có thể:
-
Tự tin xử lý tình huống cháy nổ ban đầu, giảm thiểu rủi ro cho người và tài sản
-
Hiểu rõ quy trình thoát hiểm an toàn, hướng dẫn người khác trong tình huống nguy cấp
-
Hỗ trợ lực lượng chuyên nghiệp khi cần thiết, giúp quá trình chữa cháy hiệu quả hơn
-
Chủ động phát hiện, báo cáo các nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn để có phương án xử lý sớm
Quy định mới về huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy chữa cháy năm 2025 không chỉ siết chặt công tác đào tạo mà còn nâng cao tính chủ động, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc phòng ngừa và ứng phó với cháy nổ. Trong bối cảnh đô thị hóa, hoạt động sản xuất và sinh hoạt ngày càng phức tạp, công tác huấn luyện PCCC chính là “lá chắn” an toàn, giúp bảo vệ tính mạng và tài sản cho cộng đồng. Việc nắm bắt, thực hiện đúng quy định mới không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là hành động thể hiện ý thức, trách nhiệm xã hội của mỗi doanh nghiệp và công dân.
